ROLE HAZIRLANMANIN 10 DEĞİŞİK YOLU

Çıkan Kısmın Özeti: 
Bir internet haber sitesinde çalışan kahramanımız, patronunun yazlık evinde yardımcılık görevi alınca huysuzlanır. Haftasonu için hazırlanmak üzere ailesiyle yaşadığı eve gelir. Alt komşusu Zahter teyzenin beklenmedik bir konuğu vardır. Sürekli "iyi giyinmesi" yönünde telkinler alan kahramanımız acaba sinirini kimden çıkaracaktır?
     

                                                          Beyaz Takım Elbise

Sanıyorum annemin mahallenin hatırı sayılır terzileri arasında olması ve küçüklüğümde neredeyse tüm vaktimi onun amatör moda evinde geçirmem hasebiyle, bu giyim kuşam işi fazlasıyla asabımı bozuyordu. Anneme prova mankenliği yaptığım zamanların ruhumda derin yarıklar oluşturduğunu kendime itiraf etmem bile uzun zamanımı almıştı. Buz patencisi, rahibe, ça ça dansçısı, hemşire... Türlü kılığa sokardı kadıncağız beni. Sonra da fotoğraflarımı çeker, üstümde denediği kostümleri mahalleliye satmaya çalışırdı. Bir mahalle düşünün ki, neredeyse tüm çocuklar hafta sonları acayip kıyafetlerle sokaklarda salınıyor. En çok canımı sıkan da böyle tuhaflıkların hep bizim valide ile peder tarafından yumurtlanmasıydı. Niye normal bir aile olamıyorduk? Biraz yaş alıp ergenliğe girince beni rezil rüsva eden ebeveynlerime karşı isyan bayrağını çekecektim. Ne olursa olsun, annemin diktiği elbiseleri giymeyecektim. Yırtık pırtık dolaşmakta ne vardı? İnsanlar beni dış görünüşümle değil, ruhumla değerlendirsinlerdi...

Üniversite zamanında iyiden iyiye kitaplara gömüldüm. Gri tişörtle kargo pantolonu ana kıyafetim olarak belirledim ve nereye gidersem gideyim bu tercihime sadık kaldım. Bir sorun yaşadığımı söyleyemem hani. Yeni çalışmaya başladığım bilgisayar başı işimde de gri bir deri haline gelen giysilerimin bir problem yaratmayacağına dair inancım tamdı. Lakin patronum üzerimdekileri döküntü buluyor, bu konuda beni uyarmaktan çekinmiyordu. Hukuk işinde olup adalete kafa yormak yerine elemanlarının 'prezantabl' görünmesine takmış bu adamı önceleri duymazdan geldim. İşimi düzgün yapıyor, disiplinli çalışıyordum. Öyleyse ofis içinde şıkıdım şıkıdım gezmeden de varolabilirdim, değil mi? Yazlık evdeki hafta sonu davetine iştrak etmem istenene kadar iyi idare ettim. Ama artık işimi kaybetmek istemiyorsam benden isteneni yerine getirmekten başka çarem olmadığının ayırdına varmıştım.

Neyse hatırlarsınız, kendisinin gizli bir teşkilata üye olduğunu ilan edip benim avukatın evindeki davette köstebeklik yapmamı isteyen izbandutla birbirimize baka kalmıştık. Çam yarması, önündeki giysi hurcunu açtı ve göz kamaştırıcı beyaz bir takım elbiseyi önüme serdi. Kumaşın cinsi harika, kesim on numaraydı. Biraz heyecanlandığımı kabul ediyorum. Yine de bu elbiseyi giyecek olmaktan çok, teşkilatın benden istediği ile daha ilgili görünmem gerektiğini hemen hatırlamayı başarabildim.

"Diyelim sizinle çalışmayı kabul ettim. Bilgi taşımaktan başka nasıl bir beklentiniz var benden?"

Gördüğünüz gibi sevgili okur, pazarlığa girişmekte vakit kaybetmeyi hiç sevmem. Bu sorum karşısında çam yarması açıklamaya girişti...
"Haftasonu davette geleceğin politikacısı olmak üzere seçilmiş genç bürokratlar önemli iş adamlarına ve medya patronlarına takdim edilecekler. Avukatın amacı, bu bürokratlara destek toplamak. Böylelikle ülke yönetiminde söz sahibi olmak. Bürokratlar arasında bıçkın bir kenar mahalle kabadayısı dikkatinizi çekecektir. Oldukça karizmatik, ağzı iyi laf yapan birisidir. Karısı ve kızları daha önce avukatın ofisini ziyaret ettiler anımsayın. Bu aileye kendinizi sevdirmenizi istiyoruz. Ayrıca bürokratın iş adamları tarafından benimsenmesini engellemeniz gerekiyor. Ne yapın edin, onun seçilmesini önleyin."

Adamın bu sözleriyle beni bir gülme tuttu. Söz konusu teşkilatın akıl küpü olduğu aşikardı. Benim gibi bir acuzeden ülkenin kaderini değiştirme beklentisi içine girmişe, başka ne denir ki?

"Karşılığında ben ne elde edeceğim?"

"Sizin hayalinizdekinden de parlak bir gelecek..."

Adam üstü kapalı imalar ve belirsiz vaatler üzerine doktor yapmış vesselam. Kendini tehlikeye at, diyor. Ancak bunu ne için yapacağımı söylemiyor. Oradan fazla mı salak görünüyorum acaba?
"Biraz daha açık konuşsanız..."

"Eğer bu görevde bize yardım edip söz konusu bürokratı gözden düşürürseniz, eğitimini aldığınız alanda yani sinema sektöründe çalışmanızı sağlayacağız. En iyi yönetmenlerle iş birliği yapmak, parlak performanslar sergileyen bir sanatçıya dönüşmek ve yazdığınız öykülerin prestijli dergilerde yer bulması sizin için sıradan hale gelecek. Fırsatları iyi değerlendirip beş yıl içinde şan, şöhret ve manevi tatmine kavuşabilirsiniz."

Karşımdaki izbandut neyine güveniyordu da, benim böyle göz boyayan bir gelecek düşüne sahip olduğumu sanıyordu? Ya benim bunlarla alakasız bir isteğim varsa? Mesela ömrümü br kütüphane görevlisi olarak geçirmeyi arzu ediyorsam? Ya kafamdaki cennet imgesi, bir açık ofiste dolanıp oyun konsolları içeriği düzenlemekten ibaretse? Küstah bir sırıtışla izbandutu geri püskürtmeye hazırlanıyordum ki Zahter teyzenin oğlu Cemil odaya damlayıverdi.
"Selam, demek tanıştın üst komşumuz Serap ile. Nasıl, dediğim kadar varmış değil mi? Serap çocukluğumuzdan beri mahallemizin en yetenekli oyuncusudur. Kendisi inkar eder, ama üstüne giydiği kılığın da, canlandırdığı rolün de hakkını verir. Tiyatro ekibimizin ondan daha iyi bir aktris bulacağını sanmam. Eee Serap, sen oyunu nasıl buldun?"

İşler arapsaçına dönmüştü. Bu yaşadığım nasıl bir şuur kaybıydı bilemiyorum. Dilim tutulmuş, aklım medcezirlere sürüklenip geri gelememişti. Öyle kala kaldım. İzbandut yardıma koştu.
"Henüz oynayacağımız oyunu anlatmaya başlamadım. Ama iyi sponsorlar bulduğumuzu, güzel bir sahnede prova yapacağımızı söyledim. Role hazırlanma süresini 10 hafta olarak belirledik. Bu esnada değişik yöntemler uygulayacağız."

Cemil heyecanla izbandudun lafının devamını getirdi,
"Ben de yönetmen asistanlığı yapacağım. Yalnız annem hoş karşılamaz diye bir şey söylemedim. Sana sorarsa ders çalışıyoruz falan dersin. Artık tekstin ismini açıklayalım mı yönetmenim, ha?

Haftaya : Çift taraflı ajan olabilmenin ihtimalini yokluyorum...

                                                                                  Fotograf: Muhsin Akgün

GÜLÜCÜK GİYENLER CEMİYETİ

Çıkan kısmın özeti:
Bir internet haber sitesinde editörlük yapan kahramanımızı bıraktığımızda, patronu olan avukatın hafta sonunda yazlık evinde vereceği davette çalışmak üzere görevlendirilmişti.

                                                                            ****

“Eğer bir kıza doğru ayakkabıyı verirseniz, o dünyayı bile fethedebilir.” Marilyn Monroe


                                                            Gizli Teşkilat

Giyim kuşamın memleket sathında fazlasıyla önem arz ettiğini öğrenerek büyüdüğümden patronun "Giyimine dikkat et!" lafına alınmadım. Canımı sıkan hafta sonumu, adamın sonradan görme karısının buyruğu altında oradan oraya koşturarak geçirecek olmaktı. Garsonluk mu yapacaktım, yoksa misafirleri eğlendirmek için jonglörlük icra etmem mi istenecekti?
Bir büyük belirsizlik...
Maceraya atılmayı seven biri olsam da, kodaman heriflerin ve onların içi geçmiş karılarının arasında ne gibi bir serüvenin izini sürebilirdim?
O Cuma günü, iş çıkış saatimin gelmesini iple çektim. Ofisten ayrılmak üzereyken sekreter Zeynep,
"Bu Memnan beyin evine gitmen için taksi parası. Ha unutmadan, giderken resmi bir kıyafet giymen isteniyor. Konuklar üst düzey olacakmış." diye beni uyardı.

Eve dönüş yolunda elbette ki bindiğim üç otobüste de oturacak yer yoktu. Ben de zihnimi, patronun yazlık evinde yaşanabilecek olaylarla ilgili tuhaf teorilerle doldurdum. Kim bilir, belki de ben yersiz işkilleniyordum. Önemli konuklarla ayak üstü röportaj falan yapmam istenebilir, bunlar da siteye haber diye girilebilirdi pekala. Ne yazık ki içimden bir ses, bu tür iyimser hayallere hayatımda yer olmadığına dair beni uyarıyordu. O sıralarda çarkıfeleğin iflas ya da pas durağında pineklemekte inat eder gibi bir halim vardı. Ne zaman yüksek sayılara, şanslı olaylara rastlayacaktım? Daha kaç zaman kaderimle bahse tutuşmayı öğrenememiş olmamın acısını, uyuz tiplere uşaklık ederek çıkaracaktım?

Bu düşünceler içinde eve vardım. Annemle babam hafta sonunu geçirmek üzere uzak akrabalarımıza gitmişti. Kardeşlerim de durumdan istifade evi savaş alanına çevirmişti. Bir yandan gardırobumun derinliklerinde resmi bir takım elbise arıyor diğer yandan evi toplamaya çalışıyordum. Zaten olmayan tadım tuzum iyice bulamaç haline gelmek üzereydi ki, kapı çaldı.
Gelen alt komşumuz Zahter teyze idi.
"Kızım bizim oğlan arkadaşıyla İngilizce sınavına hazırlanıyor. Ama nasıl yapsınlar bilemiyorlar. Sen gelip bir yardım etsen?"

Zahter teyzeye hem yaşından hem de serseri evladına karşı gösterdiği sabırdan ötürü hürmet beslemekteydim. Ricasını hemen yerine getireceğimi söyleyip kıyafet seçme işini erteledim. Alt kata indim. Yaşlı kadının yaklaşık on yıldır gemicilik okuyan oğlu Cemil'in odasının kapısını çaldım. Yalnız kapı açıldığında karşımda sümsük Cemil değil de, onun iki katı kadar olan bir izbandut, pos bıyıklı bir ağabey ile karşılaştığımda kısa süreli bir şok geçirmedim değil.

Karşımdaki çam yarması hemen lafa girdi;
"Hanımefendi beni tanımazsınız. Cemil de pek iyi tanımaz zaten. O ve ailesi ile yakınlaşmamın nedeni sizinle irtibata geçebilmekti. Bir süredir Memnan Sürüngel'in yanında çalıştığınızı biliyoruz. Kendisinin hafta sonunda düzenleyeceği toplantıya sızmamızın tek yolu sizinle işbirliğinde bulunmak."

Hani mutlaka izlemeniz gereken listelerinin gediklisi beylik repliklere boğulmuş filmlerde kahramanın dilinin tutulduğu an vardır... İşte an, tam o andı. Bir şey diyemeden kekekledim ben de...
 "Nasıl yani?"

"Sizin pek yetenekli bir öğrenci olduğunuzu fakat idealinizdeki işi bulamadığınız için mutsuz olduğunuzu biliyoruz. Eğer teşkilata yardım ederseniz biz de size yardım edeceğiz?"

"Ne... Nasıl?"

"Size aktaracağım tüm bilgiler bu bavulun içinde..." diyerek yanındaki koca sandığı işaret etti izbandut. Sonra bir es verdi ve beni bastan aşağı süzüp de gördüğünü beğenmemiş bir eda takınarak üst dudağıyla cık cık efekti boğmalı cümlelerini püskürttü üzerime;
"Tahmin ediyorum ki dolabınızda uygun kostümünüz bulunmuyor. Endişeye mahal yok! Toplantıda giymeniz için özel beyaz bir takım elbise ayarlandı. Denemek ister misiniz? Tam ölçülerinize göre..."

Neler olup bittiğinin farkında değildim ama dellenmek için yer arıyordum. Aradığım fırsat, herkesin kafama kaktığı kıyafet mevzusu ile karşıma çıkmıştı işte... Bana zevksiz ve rüküşsün mü, demek istedi bu şapşal dev? Demek ki benim en güzel giysimin gülücüklerim olduğundan habersizdi. E o halde, artık sivri dişlerimin tadına bakma zamanı da gelmişti.



Haftaya: Absans mı Afoini mi ? 
                Aklım mı dilim mi? 
                Bu yaşadığım nasıl bir kayıp ki, ya'rabbi? 

DEĞERSİZ DOSTLUKLAR LİSTESİ

O zaman her şey kuvvet mücadelesine katılır; 

Kuvvet hırs olur, hırs da aç gözlülük; 

Ve bu aç gözlülük, bu hiç değişmeyen kurt, 

Hırs ve kuvvetle giderek güçlenir,

Her şeye saldırır ve her şeyi yer yutar, 

Sonunda da kendi kendini kemirir

      Troilus ve Cressida , Shakespeare

 Yirmi bir yaşında falan olmalıyım. Milyon tane hayalim var. Ama bunları yapabilecek ekipman elde yok. Tiyatroda tutunamamışım. Sinemada asistanlık yapmak için fazla naif, idealist ve dikbaşlıyım.  Kısaca ne yapacağımı bilmez haldeyim. O yaşlarda tüm yollar kilitlendi, dünyanın sonu geldi düşüncelerinin kafayı kafese alması normal tabi.

Neyse... Güç bela bir işe girdim. Masa başı bir iş, ama dört vesait değiştirip Teşvikiye’den Çekmece’deki babaevine gidiyordum. Pestilim çıkıyordu. Her gün, “Burada ne işim var?” diye kendime soruyordum. Çalıştığım yer, pek meşhur bir ceza avukatının paravan bir şirketiydi. Görünürde, ecnebi memleketlerde teknoloji okuttuğu oğlu oyalansın diye; esasen de aba sopa yazılarıyla ortamlara korku salınsın diye açılmış bulunan haber sitesi kılıklı bir yer... Kullandığımız ofisin yarısında stajyer avukatlar var, diğer yarısında da gün boyu haber girişi yapan kızlar. Burada bazen redaksiyon yapıyor, arada bir derleme haberlere imza atıyordum.

Avukatın arkası sağlamdı. Büroya giren çıkan diplomat, gazeteci, bürokratın haddi hesabı yoktu. Bir gün iki eline sığdıramadığı poşetlerle orta yaşlı, türbanlı bir kadın ve iki kızı kapıdan girdiler. Avukat efendiyi görmek istediklerini söylediler. Sekreter kız telaşa kapıldı. Gelen hanımefendi ve kerimelerine bir yerden kırmızı halı bulup buluşturup yollarına seremediği için ezilip büzüldü.  Bu hareketlilik dikkatimi çekmiş olacak, ferah feza ofisimizi dolduran lavanta kokusu ve gözlerimi kamaştıran sedefli brokar efekti ile masamdan başımı kaldırdım. Olan biteni izlemeye koyuldum. Bu çekinilen eşrafın kimliklerini çözmeye çalışıyordum. Merakıma yenildim. Semtteki tüm giysi dükkanlarını soydukları belli olan bu hatunlar avukatın odasına girer girmez, ön banko diye anılan sekreter masasına damladım.

“Hayrola Zeynep, kim bu gelenler?”

“Hanımefendi Belediye Başkanımızın eşidir. Kendisi avukat beyin üçüncü kuşaktan amcasının kızı olur.” dedi Zeynep. İçeri çay kahve taşıma derdine düşmüş garibankızcağız, başka da bir şeycikler demeden mutfağa koşturdu.

Sonraki günler bizim ofise gelen kerli ferli adamların artışı, avukatın odasına giren nüfuzlu kimselerin çoğalması dikkatimi çekti. Bir de haberlerin muhtevası da değişmeye başlamıştı. Astroloji ve yaşam haberlerinin yerini bile yaşadığımız belediye ile ilgili haberler alır olmuştu. Haber sitesindeki haber akışını ve haberlere tıklanma sayısını sürekli takip eden patron Avukat bir gün odasına çağırttı beni.

“Hafta sonu Terkos’taki villamda önemli bir davet verilecek. Siz de orada olup benim hanıma yardımcı olun.” deyiverdi.

Ne olduğumu anlayamadan, masabaşı işinden yazlık ev temizliğine terfi edivermiştim. Öfkemi yüzümden silmede henüz yeterli tecrübe sahibi olmadığım için kaşlarımı çatıp sormuş olacağım;
“Ne iş görülecek?” 

İkinci üniversitemi okuyormuşum, yazı çizi işini halletmek için orada işe alınmışım falan sanıyorum da... Hepsi lafı güzaf.

Hava civanı burada basma  ikile der gibi,

“Hanım anlatır, giyimine dikkat et” deyip çıkarıverdi adam odadan beni.

... 
Arkası haftaya
...

İntikam Melekleri

Sinemamızın fakir ama gururlu olduğu yıllar... Fatma Girik henüz küçük bir kız, figürasyondan geliyor, hayat arkadaşı yönetmen Memduh Ün’ün de desteğiyle zirveye tırmanıyor. Bitmek tükenmek bilmez bir enerjisi var. Diyelim zor beğenen bir rejisörle uçurumdan yuvarlanma sahnesi çekecek. Otuz kez aşağı yuvarlanıyor. Gıkını çıkarmadan tepeye tırmanıyor, saçını makyajını kendisi düzeltiyor. Yırtılmış elbisesini kendi eliyle dikiyor. Günün sonunda yorgun ama mutlu, yatağına uzanıyor.

Hemen her türü denemekten çekinmeyen yönetmen Metin Erksan’la İntikam Meleği Hamlet filmini çekecekler. Meslekleri için kendilerini paralamakta beis görmeyen iki deli... Yerel olanı belgesel gerçekliğine yakın bir sinema diliyle anlatmayı başaran Erksan, bu uyarlamasında Fatma Girik’ten bir silahşör, bir dişi kurt, bir öç makinesi yaratıyor. Boncuk gözlü güzel Fatma coştukça coşuyor. Kendisini kadın olduğu için hor görenlere tahammülü yok.

Yirmi yıl önce İstanbul Üniversitesi’nde sinema televizyon okuyordum. Kamera ya da kurgu dersine giren eğitmenlerimiz ilk ders konuşmalarında;

“Sarılık olmayı, sabahlara dek çalışmayı göze almayan kızlar şimdiden vazgeçsin” derdi. Benzer bir konuşmaya başka eğitim kurumlarında da rastladım. Şaka ile karışık olsa da, “Kadın yönetmenlerin dillerini bulması zaman alır.” gibi sağlaması olmayan önyargılar dile getirilirdi. Niye kızlara özel konuşma yapıldığını bir türlü anlayamıyordum. 

Setlerde çalışmaya başladığımda dramalar çok izlenir olmuştu artık. İşgücü ihtiyacı çoğalınca, kör cinsiyetçiler pısıp deliklerine saklandılar. Çenelerini açarken daha dikkatli davranmak zorunda kaldılar. Kadının alımgücünün artması senarist ve yapımcıları daha güçlü kadın figürler yaratmaya itti. Çoğu zaman kafası karışık kadınlardı bunlar. Neyse ki bugün hayatın onlar adına karar almasını beklemeyip yola çıkacak kadar cesur kadınlar daha çok izleniyor.

Elbette ki görsel hikayecilikte tıpkı yazılısında olduğu gibi bireyin kimliği önemlidir. Çünkü biricik öykümüzü anlatırken kendimizden yola çıkarak dünyayı anlamaya çalışırız. Yaşımız, cinsiyetimiz, kökenimiz hepsi hikayemizi belirleyen unsurlardır. Ama bunları yan unsur değil de ana malzeme olarak alırsak, kısır anlatıcılar olmaya mahkum oluruz. Kendi hikayeni cinsel tercihlerinle değil, kalbinle yazarsın. Hayatta da böyle olmalıdır.

KENDİNE YARDIMCI DEĞİL KÖLE ARIYORSUN!

Bu yılın gişede yüzü gülen filmlerinden Wonder Woman’da “Dünyanın daha barışçı bir yere dönüşmesi” için pes etmeyen bir kadın karakter izliyoruz. Yüzyılın başında kadınların sadece sekreterlik mesleğine mahkum edilmesini eleştiren film "Bence siz yardımcı değil kendinize köle arıyorsunuz" diyerek iş hayatında kadınları dışlayan erkekleri de bir güzel paylamaktan çekinmiyor.

Bayan Sloane filminde de birlikte çalıştığı ekibi kurtarmak için kariyerini feda eden bir karakterle karşılaşmıştık. Yaptıklarının cezasını çekmek için hapse giren Sloane, “Erkek mahkumlar gibi birbirimizi bıçaklamıyoruz. Onun yerine yardımlaşma kulüpleri, üretim gurupları kuruyoruz.” demişti. Dişi hormonlarının şiddetten çok şefkate yatkın hisler yarattığı kanıtlanmış durumda.

Çok az kadın karakter kıstırılmış duygu durumu içinde iken intikam peşinde hayatını heder eder. O intikam duygusunu besleyen bir miras hissi (Arya Stark), bir kendini gerçekleştirme hissi (antigone) vardır. Tabiatın damarlarına sirayet etmesine izin veren kadın erkek farketmez, her cinsin bağışlayıcı bir davranış şekli benimseyeceği açıktır. İyiden iyiye karanlığa gömülürken daha affedici olmaktan başka çaremiz yoktur.

*Fotoğraf: T. Kavlakoğlu , Aşk ve Ceza